De Glorieuze Revolutie; Een Overzicht van de Oorzaken en Gevolgen van een Kritieke Politieke Ommezwaai in 17e-eeuwse Engeland

De Glorieuze Revolutie, ook bekend als de Revolution of 1688, was een belangrijke gebeurtenis in de Britse geschiedenis die leidde tot de afzetting van koning Jacobus II en de instauratie van Willem III van Oranje-Nassau en zijn echtgenote Mary II. Deze revolutie was het gevolg van een complexe samenloop van factoren, waaronder religieuze spanningen, politieke ontevredenheid en de angst voor absolute monarchie.

Jacobus II, een devout katholiek, had tijdens zijn heerschappij stappen ondernomen om de macht van de katholieke kerk in Engeland te versterken. Dit stuitte op veel verzet bij de Anglicaanse meerderheid, die bang was voor een terugkeer naar het katholicisme. De koning’s pogingen om zijn macht te consolideren door de Test Act van 1673 te schenden, die alleen protestanten toestond om publieke ambten bekleedden, voegden olie op het vuur.

Tegelijkertijd groeide de ontevredenheid over Jacobus II’s autoritaire regeerstijl. Hij negeerde regelmatig het Parlement en regeerde praktisch als een absolute monarch. Dit leidde tot angst bij veel leden van de Engelse adel die hun macht en privileges in gevaar zagen. De geboorte van een katholieke erfgenaam in 1688 versterkte de angst voor een katholieke dynastie en maakte de situatie onhoudbaar.

Een groep prominente Engelse edelen, waaronder de hertog van Monmouth, besloten tot actie over te gaan. Ze nodigden Willem III van Oranje-Nassau, stadhouder van de Republiek der Verenigde Provincies (het huidige Nederland) en schoonzoon van Jacobus II, uit om Engeland binnen te vallen. Willem was gehuwd met Mary Stuart, de oudste dochter van Jacobus II, en had een legitieme aanspraak op de Engelse troon.

Willem landde in november 1688 in Devon met een leger van ongeveer 14.000 man. Hij ontving steun van veel Engelsen die zich tegen Jacobus II verzetten. De koning, die geen stevige militaire steun had en door interne verdeeldheid geplaagd werd, vluchtte naar Frankrijk.

Op 23 december 1688 accepteerde Jacobus II de voorwaarden van Willem en Mary, waardoor de Glorious Revolution formeel begon. Willem en Mary werden gezamenlijk koning en koningin van Engeland, Schotland en Ierland. De revolutie leidde tot de afschaffing van de absolute monarchie in Engeland en de invoering van een constitutionele monarchie.

Gevolgen van de Glorieuze Revolutie:

• Invoering van het Bill of Rights (1689): Dit document stelde de rechten van het Parlement vast, beperkte de macht van de koning en garandeerde vrijheid van godsdienst voor protestanten.
• Het ontstaan van een constitutionele monarchie: De macht van de koning werd beperkt door het parlement, wat leidde tot een meer evenwichtige machtsverdeling.

• Groei van het Engelse Imperium: De stabiliteit die de revolutie bracht, samen met een nieuwe economische kracht, hielp Engeland zich te ontwikkelen tot een wereldmacht.

De Glorieuze Revolutie was een keerpunt in de Britse geschiedenis. Het markeerde het einde van de absolute monarchie en de geboorte van een constitutionele democratie. De principes die tijdens deze revolutie werden gevestigd, hebben grote invloed gehad op de ontwikkeling van democratische instellingen over de hele wereld.

Hoewel de revolutie niet zonder zijn problemen was, heeft ze bijgedragen aan de ontwikkeling van Engeland als een liberale en tolerante natie.